Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar
İçindekiler
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) genel olarak cinsel hastalığı olan birisiyle cinsel ilişkiye girildiğinde bulaşır. Ağız, anüs, vajina veya penisi içeren cinsel bir aktiviteden hastalık bulaşabilir. Bulaşma olduğunda her zaman belirti olmayabilir. Bazen belirtilerin görülmesi haftalar, aylar ve yıllar sürebilir. Ancak hasta farkında olmadan hastalığı başkalarına bulaştırabilir.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalık Belirtileri
- İdrar yaparken yanma, acıma, sık sık idrara gitme
- Peniste, vajinada, makat, dudak ve ağız içinde yaralar, siğiller ve içi su dolu kabarcıkların oluşması
- Penis, vajina veya makattan kötü kokulu ve renkli akıntı gelmesi, kaşıntı,
- Kasıklarda ağrı,şişkinlik ve bezeler
- Karnın alt bölümünde ağrı
- Cinsel ilişkiden sonra kanama
Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda bu belirtilerden biri ya da birkaçı beraberce görülebilir, ancak bunlar başka hastalıklara bağlı da olabilirler. Doğru teşhis ve tedavi için mutlaka doktora başvurmalısınız..
Eğer cinsel yolla bulaşan bir hastalığa yakalanıp tedavi edilmezseniz bu ciddi sonuçlar verebilir. Örneğin kadınlarda kısırlık, dış gebelik, hatta rahim ağzı kanserinin sebebi olabilir.
Cinsel yolla bulaşan hastalık taşıyanlar gebelik veya doğum sırasında taşıdıkları mikrobu bebeklerine geçirebilirler.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Nelerdir?
Başlıcaları Genital Herpes (genital uçuk), Human Papilloma Virus (genital siğil-kondilom), Hepatit, Klamidia, Sifilis (Frengi), Gonore (bel soğukluğu), Micoplazma Genitalis, Üreaplazma
Klamidya
En sık görülen ve tedavi edilebilen cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biridir, Kadınlarda serviks ve erkeklerde penis üretra enfeksiyonuna neden olur. En sık görülen semptomları, cinsel ilişki sırasında ağrı ve penis ya da vajinadan akıntıdır. Bununla birlikte çoğu klamidia taşıyan hastanın haftalar, aylar hatta yıllar boyunca semptomları olmayabilir yani asemptomatiktirler. Klamidya taranması ve tedavi edilmesi önemlidir. Aksi taktirde uzun vadede ciddi zararları olabilir. Prezervatif kullanmak hastalığın önlenmesine yardımcı olur.
Gonore (Bel Soğukluğu)
Diğer en yaygın görülen bakteriyel cinsel yolla bulaşan hastalıktır. Genellikle klamidya ile aynı organları enfekte eder ve benzer uzun vadeli etkileri vardır. Gonore belirtileri idrar yaparken yanma ve erkeklerde sarı-beyaz veya yeşil akıntıyı içerir. Klamidyada olduğu gibi gonoreli pek çok kişinin belirtileri yoktur. Günümüzde gonore ile ilgili en büyük problemlerden biri, antibiyotiğe dirençli gonore hastalığının giderek artan bir sorun olmasıdır.
Sifilis (Frengi)
Yaygın bir cinsel yolla bulaşan hastalıktır. Hastalığa “Treponema pallidum” adlı bakteri neden olur ve tedavi edilmediği takdirde ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Sifiliz, dış genital bölgede, ağızda, vajina veya rektumda görünebilen sifiliz yaralarıyla doğrudan temas yoluyla bulaşır yani oral seks yoluyla, vajinal veya anal ilişki ile bulaşmaktadır. Sifiliz yaraları kondomun kapsamadığı bölgelerde de ortaya çıkabileceğinden, prezervatifler sadece bulaşma olasılığını azaltır ancak tamamen ortadan kaldırmaz. Erken sifilizin küçük ağrısız yaraları (şankr) kendi başlarına iyileşebilir ancak bu hastalığın iyileştiği anlamına gelmez, sadece tespit ve tedavi edilmesini daha zor hale getirir.
Mikoplazma
Mycoplasma genitalium (MG) adlı az bilinen cinsel yolla bulaşan hastalığa son yıllarda gonoreden daha sık rastlanmaktadır Dahası gonore ve klamidya gibi kadınlarda servisit ve erkeklerde nongonokokal üretritin başlıca nedeni olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. Tedavi edilmediği taktirde Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) ve infertilite (kısırlık) dahil olmak üzere uzun vadede çok ciddi sonuçlarla ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Üreaplazma
Sık tekrarrlayan idrar yolu enfeksiyonu , Vulvovajinit, servisit ve pelvik inflamatuvar hastalığın (PID) önemli bir belirtisi olan vajinal akıntı üreaplazma ürealyticum enfeksiyonun bir semptomu olabilir. U.urealyticum infertilite (kısırlık), nongonokokal üretrit, koryoamniyonit ve düşük doğum ağırlıklı bebek gibi pek çok probleme sebep olmaktadır.
Micoplazma ve Üreaplazma bakterilerini ortaya koymak için, vajinal akıntıdan vajinal kültür- antibiogram yapılması ve geliştirilmiş özel besiyerlerinde üremesi gerekmektedir. Bu şekilde doğru ve güvenilir tanı konulabilir.
Trikhomonans
Trichomoniasis kadınlarda erkeklere göre daha sık görülen tedavi edilebilen cinsel yolla bulaşan hastalıktır. Semptomlar benzer olduğundan yanlışlıkla mantar enfeksiyonu veya bakteriyel vajinozisle karıştırılabilir. Köpüklü vajinal akıntı, güçlü vajinal koku, cinsel ilişki sırasında ağrı, tahriş ve kaşıntı gibi şikayetlere sebep olabilir. Erkekler de trikhomonas enfeksiyonuna yakalanabilir, ancak aynı semptomlar görülmez. Hastalık teşhisi konduğunda eşinizin de tedavi edilmesi gerekir.
Human Papilloma Virüsü (HPV)
muhtemelen en yaygın viral CYBH’tır. HPV rahim ağzı kanseri yani serviks kanseri virüsü olarak bilinir, ayrıca genital siğillere sebep olur. Her ne kadar HPV tamamen tedavi edilemez ise de semptomları tedavi edilebilir ve birçok insanda hastalık kendiliğinden geriler. 11-12 yaş arası çocukların HPV aşısı ile aşılanması gelecekte HPV’den korunmaları için tavsiye edilir.
Herpes Virüs (Genital Uçuk)
bir başka viral CBH’tır ve iki formdadır HSV-1 ve HSV-2.
HSV-1 çoğunlukla ağız etrafındaki yaralarla ve HSV2 çoğunlukla genital yaralarla ilişkilidir. Bununla birlikte, herpesi ağızdan genitale veya genitalden ağıza bulaştırmak mümkündür. Herpes semptomları antiviral ilaçlarla tedavi edilebilir ancak virüs tamamen yok edilemez. Herpes virüsü taşıyan insanlar, herhangi bir yara veya başka bir semptomu olmadığında bile virüsü bulaştırabileceklerini bilmelidir. Her ne kadar prezervatif kullanmak herpes bulaşma riskini azaltabilirse de yüzde 100 etkili değildir.
AIDS ve Hepatit
AIDS ve Hepatit gibi bazı virüsler cinsel yol dışında başka şekillerde de bulaşır. Örneğin kan nakli, steril olmayan iğnelerle kan alınıp verilmesi, damardan uyuşturucu kullanımı (başkasının iğnesinin kullanılması ile) veya steril olmayan koşullarda dövme yapılması, kulak delinmesi gibi yollarla da bulaşabilir. Başkasının bardağını, çatal kaşığını kullanmakla cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanmazsınız.
Bakteriyel Vajinozis (BV)
Bakteriyel vajinozis (BV), kadının vajinasındaki sağlıklı bakterilerin yok olduğu ve yerini farklı organizmalarla değiştirdiği bir durumdur. Semptomlar vajinada beyaz veya gri akıntı, yanma, kaşıntı ve özellikle cinsel ilişkiden sonra dikkat çeken güçlü bir balık kokusunu içerir. BV’den kurtulmak için antibiyotik kullanılmaktadır ancak başarılı bir tedaviden sonra bile sıklıkla yeniden ortaya çıkar. Enfeksiyon pelvik inflamatuar hastalık ve erken doğum riskini arttırabilir.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların Tedavisi
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar genellikle kendiliğinden iyileşmezler. Mutlaka doğru şekilde tedavi edilmesi gerekir. Vaginal akıntıdan, anüs veya penis ucundan alınan sürüntüden yapılan laboratuar incelemeleri ile doğru teşhis ve uygun tedavi belirlenir. Verilen tedavi şikayetler kaybolsa bile tam uygulanmalıdır. Tedavi süresince cinsel ilişkide bulunmamak ya da ilişki olduğunda kondom kullanmak gereklidir.
Hastalığın size bulaştığı andan itibaren ve tedavi süresince hastalığı cinsel ilişkide bulunduğunuz herkese bulaştırabilirsiniz.
Başkasıyla cinsel ilişkiye girdiğini düşündüğünüz veya şüphelendiğiniz kişilerle cinsel ilişkiden kaçınmak veya kondom kullanmak cinsel saglığınız için çok önemlidir.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklardan Korunma Yolları
Cinsel ilişki esnasında prezervatif kullanmak cinsel yolla bulaşan hastalıkların yayılmasını önlemek için en güvenli yoldur. Prezervatifler, mikroplara karşı fiziksel bir bariyer sunarlar.
Oral, vajinal veya anal seks eylemi için her seferinde yeni bir lateks prezervatifi kullanılmalıdır.
Lateks prezervatif kullanırken, yağ bazlı bir kayganlaştırıcı kullanmaktan kaçının. Oral kontraseptifler (doğum kontrol hapı) veya spiral (rahim içi araç) gibi gebelikten korunma yöntemleri cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için işe yaramaz.
Cinsel eylemden kaçınmak, cinsel yolla bulaşmayı önlemek için en etkili yoldur.
Enfekte olmamış bir partnerle tek eşlilik önerilir.
Aşılar: HPV ve Hepatit B’nin neden olduğu enfeksiyonları engelleyen aşılar vardır.
Düzenli kontrol: Yeni bir partner ile cinsel ilişkiden önce eşinizin cinsel yolla bulaşan bir hastalığının olup olmadığını kontrol edin.
Eğitim: Topluma güvenli cinselliğin önemi hakkında bilgi verilmelidir.
Jin.Op.Dr.Yeşim Yerçok (Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı)‘tan Randevu almak için iletişim bilgileri aşağıdadır:
Randevu için Tel: 0216-3851715
Adres: Fener Kalamış cad. Billur apt. No:5 Da:9 Kızıltoprak/İstanbul
Mail: info@dryesimyercok.com