Rahim (Endometrium) Kanseri

Rahim (Endometrium) kanseri kadınlarda meme, kolorektal ve akciğer kanserinden sonra en sık görülen jinekolojik kanserdir. Hastalığı saptamada etkin bir tarama testi olmamasına rağmen erken belirti vermesi nedeniyle  %75’i başlangıç evrelerinde yakalanır. Menopozdan sonra oluşan bir vajinal kanama ya da lekelenme nedeniyle doktora başvurmak kanserin henüz erken evredeyken saptanmasını sağlayabilir. 5 yıllık yaşam şansı tüm evreler için ortalama %84 civarındadır, hastalık erken yakalandığında bu oran daha da yükselir.

Rahim kanseri (endometrium kanseri) denildiğinde rahim iç tabakasını oluşturan endometriumdan kaynaklanan kanserler anlaşılır.

Rahim (endometrium) Kanseri Kimlerde Görülür?

Özellikle yaşlı ve postmenopozal kadınların hastalığıdır. Vakaların %70’i 45-74 yaş arasındadır.

Risk Faktörleri:

60 yaş üstünde olmak,

Şişmanlık (obesite)

Progesteron içermeyen, sadece estrogenleri içeren hormon ilaçlarının uzun süre kullanımı,

Adet kanamalarının küçük yaşlarda başlayıp ileri yaşlarda menopoza girilmesi,

Hiç doğum yapmamak ya da kısırlık öyküsü,

Kendisinde veya ailesinde kalın barsak kanseri veya endometrium kanseri öyküsünün varlığı

Meme ya da over kanseri öyküsü

Over hastalıkları

Tamoksifen (meme kanseri tedavisinde kullanılan bir hormon ilacı) kullanımı,

Diyabet (şeker hastalığı),

Hayvansal yağdan zengin beslenme,

Hipertansiyon (tansiyon yüksekliği),

Adet düzensizlikleridir.

Östrojen replasman tedavisi

Rahim (Endometrium) kanseri riskini azaltan faktörler:

Uzun süre doğum kontrol hapı kullanılması riski azaltır, bu koruma ilacın bırakılmasından sonra da 10 yıl devam eder.

Adet görmekte olan hanımlarda yoğun, fazla ya da düzensiz kanama geliştiğinde doktor kontrolu yapılması

Menopoz sonrası vajinal kanama endometrium kanserinin en erken bulgusudur, vakit kaybetmeden kontrol edilmeli

Endometrial hiperplazi olgularının bazı tipleri (Atipili Kompleks Hiperplazi) tedavi edilmediği taktirde kansere dönüşme eğilimindendir. Bu durumda rahimin cerrahi olarak çıkarılması bunu önleyebilir.

Herediter Nonpolipozis Kolon Kanserli yada bu yönden artmış risk varsa 35 yaşından itibaren her yıl endometrial biopsi ya da çocuk istemini tamamlamışsa rahmin alınması önerilebilir

Meme kanseri tedavisinde kullanılan Tamoksifen endometrium kanseri riskini arttırdığından hastaların bu konuda bilinçlendirilmeleri ve rutin jinekolojik muayenelerini aksatmamaları,

Sağlıklı kiloda olmak, dengeli beslenme, var olan diabet ve yüksek tansiyonun kontrol altına alınması

Hiçbir şikayeti olmayan ya da kanser için ailesel risk taşımayan kadınlara rahim kanserini saptamak için önerilecek bir tarama testi yoktur. Fakat endometrium kanseri olan çoğu kadında erken belirtiler vardır. Bu belirtiler:

Rahim Kanseri Belirtileri?

Menopoz sonrası vajinal kanama,

Adet dönemleri dışında vajinal kanama, lekelenme

Anormal sulu, kanlı vajinal akıntı

Pelvik bölgede ağrı veya kitle

Rahim kanseri (endometrium kanseri) nasıl tespit edilir?

Anormal vajinal kanama, lekelenme veya akıntı menopozdaki kadınlarda özellikle önem taşır. Hala adet görmekte olan kadınlarda ise düzensiz adet kanamaları şeklindedir. Menopoz sonrası kanaması olan veya 40 yaş sonrası artmış vajinal kanama şikayeti olan tüm kadınların rahim kanseri olma olasılığına karşı doktora başvurması gerekmektedir. Ayrıca periyodik jinekolojik muayeneler sırasında transvaginal ultrason ile rahim iç zarı (endometrium) kalınlığı ölçümü de rahim kanseri hakkında fikir verebilmektedir. Menopoz sonrası yıllarda kalınlaşmış bir endometrium saptanırsa kanser açısından değerlendirilmelidir.

Yukarıdaki belirtilerin herhangi birinin varlığında jinekoloğa başvurulmalıdır. Jinekolog endometrium kanseri şüphesi duyduğunda  endometrial biopsi ya da küretaj yoluyla rahim içinden bir miktar doku alıp patolojiye gönderir. Alınan parça patolog tarafından değerlendirildiğinde kanser varsa tipi ve derecesi raporda bildirilir. Kanserin derecesi arttıkça hastalığın yayılma ve tekrarlama olasılığı artar.

Endometrial kanser tanısında transvajinal ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT), magnetik rezonans görüntüleme (MRG) ve pozisyon emisyon tomografisi (PET) gibi görüntüleme yöntemleri de gerektiğinde uygulanabilir.

Ayrıca endometrium ve over kanserlerinde kanda CA125 aşırı artar, hastanın takip ve tedaviye yanıtını değerlendirmede bu test kullanılabilir.

Endometrial kanseri yayılırken ilk olarak tüpler, yumurtalıklar ve lenf nodlarına ilerler. Serviks, vajina ve akciğerlere de yayılabilir. İlerlemiş kanser mesane ve kalın bağırsağı tutabilir.

Endometrium kanserlerinin %75-80’i Endometrioid adenokarsinomdur. Diğer tipler artmış nüks veya uzak metastaz riski taşır. Adenosquamoz karsinom (%6.9), seroz papiller karsinom (%10 dan az) , clear cell karsinom (%5.7), small cell ca (%1) tipinde prognoz  kötüdür. Meme karsinomu uterusa en sık metastaz yapan ekstragenital tümördür. Mide tümörü, malign melanom, akciger tümörü, kolon tümörü, pankreas tümörü ve böbrek tümörü de gittikçe azalan sıklıkla uterusa metastaz yapabilir.

Rahim Kanseri Tedavisi

Endometrium kanserinin tedavisine karar verirken kanserin tipi, derecesi, evresi, hastanın genel sağlık durumu ve kişisel tercihleri göz önüne alınır. Endometrium kanserinde cerrahinin amacı kanserli dokuyu vücuttan mümkün olduğunca çıkartmaktır. Bu nedenle rahimin total çıkarılması (histerektomi) temel prensiptir. Tüpler ve yumurtalıklar çıkartılır. Çok erken evre olgularda (tümor uterusta sınırlı ve derin myometrial invazyon yok) yalnızca rahmin ve yumurtalıkların alınması (TAH+BSO) ve periton yıkama sıvısının sitolojik incelemesi yeterli olur. Geri kalan diğer evrelerde , pelvik ve paraaortik lenf bezlerinden biopsi yapılır ve patolojik değerlendirmeye alınarak hastalığın yaygınlığı saptanır. Bulgulara göre postoperatif dönemde tedaviye radyoterapi ve/veya kemoterapi eklenmesi planlanır.

Rahim (Endometriyum) Kanserinde Evreleme (FIGO 2009 evrelemesi):

Evre I Tümor uterus sınırlıdır

IA: Tümör derinliği myometriyumun yarısını geçmez.

IB: Myometriyumun yarısına kadar veya yarısını geçen tümör derinliği vardır.

Evre II: Tümör rahim ağzı stromasına yayılmıştır ancak uterus dışına çıkmamıştır.

Evre III Tümörün lokal veya bölgesel yayılımı vardır

IIIA: Tümör rahimin seroza tabakasına ve/veya adnekslere yayılmıştır.

IIIB: Vajinal ve/veya parametriyal yayılım vardır.

IIIC: Pelvik ve /veya paraaortik lenf noduna metastas vardır

IIIC1: Pelvik lenf nodu yayılımı

IIIC2: Paraaortik lenf nodu yayılımı ve/veya pelvik lenf nodu tutulumu

Evre  IV: Mesane ve/veya rektum mukozası tutulumu, ve/veya uzak organ yayılımı

IVA: Mesane ve/veya rektum mukozası yayılımı

IVB: Uzak metastaz karın içi yayılımı ve/veya inguinal lenf nodu tutulumunu içerir.

Henüz kanser uterus dışına yayılmadıysa cerrahi tedavi tam bir iyileşme sağlamaktadır.

Ancak başka organlara veya lenf dokularına da yayılmışsa ek bir tedavi gerekecektir. İlerlemiş rahim kanserlerinde cerrahiden sonra radyasyon (ışın) tedavisi uygulanmaktadır.

Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaçlardır. Endometriyum kanserinde kemoterapinin yeri sınırlıdır, genellikle bu ilaçlar kombinasyonlar halinde kullanılır.

Rahim Kanseri tedavisi sonrası ne olacak? 

Endometrial kanser tedavisinden sonraki ilk yıl genellikle 3 ayda bir, sonraki 2 yıl 6 ayda bir kontrol önerilir. Kontroller sırasında hastalar tam bir fizik muayene ve pelvik muayene, kan testleri, pap smear yanı sıra gerekirse radyolojik incelemeler yapılır. Hastalığı birinci evredeki kadınların % 85-90’ı tedaviden sonraki 5 yıl boyunca hiçbir kanser bulgusu göstermezler. Tamamen iyileşme şansı daha ileri evrelerde azalır.

Jin.Op.Dr.Yeşim Yerçok (Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı) için Randevu ve İletişim Bilgileri:

Telefon: +90 216 385 17 15

Adres: Fener Kalamış cad. Billur apt. No:5 Da:9 Kızıltoprak – Kadıköy / İSTANBUL

E-Posta:
info@dryesimyercok.com